Mạn-đà-la là một hình vẽ biểu thị vũ trụ trong cái nhìn của một bậc giác ngộ. Trong tiếng Phạn, mandala có nghĩa là một trung tâm (la) đã được tách riêng ra hay được trang điểm (mand). Có thể coi Mạn-đà-la là một đồ hình vũ trụ thu nhỏ. "Mandala" dịch nghĩa theo chữ Hán là "luân viên cụ túc". Nghĩa là vòng tròn đầy đủ. Theo ý nghĩa thực tiễn thì Mạn đà la là đàn tràng để hành giả bày các lễ vật hay pháp khí cho nghi thức hành lễ, cầu nguyện, tu luyện...
Các tín đồ Ấn giáo, Phật giáo, sử dụng Mạn đà la như một pháp khí tạo linh ảnh, còn đối với các tín đồ Đại thừa, Kim cương thừa thì Mạn đà la là một mô hình về vũ trụ hoàn hảo, trong đó có một hay nhiều vị thần ngự trị.
Mật giáo đã thiết lập hai Mạn đà la: Thai tạng giới Mạn đà la và Kim cương giới Mạn đà la, có nguồn gốc xuất phát từ tư tưởng của hai bộ kinh Đại Nhật và Kim Cương Đỉnh và theo quan điểm tư tưởng của Phật giáo thì vũ trụ gồm hai phần. Một phần là nhân cách và phần kia là thế giới của nhân cách, là những pháp sở chứng và thọ dụng của Phật. Hai Mạn đà la này là sự hội nhập giữa thụ tri và sở tri.
Thai tạng giới Mạn đà la (Garbhadhatu mandala) là yếu tố thụ động, mô tả vũ trụ về mặt tĩnh, mặt lý tính, như thai mẹ chứa đựng con và từ lý tính thai tạng mà sinh công đức, biểu hiện đại bi tâm của Phật.
Kim cương giới Mạn đà la (Vajradhatu mandala) là yếu tố tác động, biểu hiện cho trí tuệ viên mãn, trí tuệ sở chứng của Phật. Ngũ Trí Như Lai là trọng tâm của mạn đà la này. Bí tạng ký viết: "Thai tạng là lý, Kim cương là trí".
Phần lớn các Mạn đà la Phật giáo được vẽ, in hoặc thêu những mẫu hoa văn kỷ hà. Một trong những loại Mạn đà la lớn thường bắt gặp là Mạn đà la bằng cát. Những mạn đà la này được tạo ra trong nhiều tuần lễ và sau đó lại được quét bỏ đi để nói lên tính vô thường của hiện hữu. Ngoài ra, ở Tây Tạng còn có các mạn đà la ba chiều giống như cung điện.
Trong nhiều đền chùa ở Trung Quốc và Nhật Bản (như chùa Todai ở Kyoto), thì các bức tượng chư thần cũng được sắp xếp theo bố cục của mạn đà la. Mạn đà la lớn nhất trên thế giới hiện nay là những khoảng sân đồng tâm của các stupa ở Boroburdur, Java, Indonesia, có niên đại thế kỷ 8.
Màu sắc cũng mang tính tượng trưng cao trong những mạn đà la, với mỗi phương được biểu thị bằng một màu riêng: xanh lục là phương Bắc, trắng là phương Đông, vàng cho phương Nam và đỏ là phương Tây. 
Một Mandala
Mandala răn dạy rằng ở trong mỗi con người đều có chốn nương thân của cái đẹp. Sống trong chốn đẹp đẽ này thì sẽ hạnh phúc, khỏe mạnh, tự do - một cuộc sống ước mơ. Ai cũng có mơ ước riêng cho cuộc sống của mình. Và việc bạn nhận ra những điều chưa toại nguyện tại trung tâm của mình hay việc bắt đầu tạo ra những thay đổi trong cuộc sống để tạo điều kiện cho bạn được toại nguyện và sống được ở trung tâm mơ ước, là tùy thuộc vào bạn
Một Mandala
Con đường tìm kiếm chân lý.
Các đồ hình Mandala là một trong số nhiều công cụ có thể dùng để hướng đạo bạn đến trung tâm và khám phá điều gì đang thiêu đốt trái tim bạn. Dù bạn sử dụng phương pháp nào đi chăng nữa, thì đều đòi hỏi bạn phải hết sức trung thực với mình. Nói to sự thực cho chính mình và những người xung quanh nghe. Dù không còn ai tin tưởng bạn nữa thì cũng không sao cả. Nếu trong thâm tâm bạn biết rằng bạn đang thực hiện ước mơ của mình, thì bạn có thể giữ vững chính kiến để đạt được mục tiêu.
Bạn có thể có được bất cứ thứ gì mình muốn, miễn là bạn trung thực với trung tâm và bản thể nội tâm của mình. Hãy vẽ đồ hình Mandala về các giấc mơ, về mọi thứ bạn muốn có trong cuộc đời, về những điều bạn muốn đạt được trước khi chết. Hãy vẽ nó ra và giữ lại nó trong con mắt tâm trí của bạn như một bùa chú để dẹp tan những nghi ngờ của chính mình. Khi bạn tái định hướng cuộc đời mình về phía trung tâm, bạn hãy vẽ các đồ hình Mandala mới, chúng sẽ tiết lộ ngày càng nhiều về các mơ ước của bạn, và có lẽ còn cho thấy cả những khả năng mới khác để khám phá giấc mơ.
Hành trình đi tìm chân lý không phải là một việc dễ dàng. Trong bất cứ một đồ hình Mandala nào đều có những vòng tròn lửa mà bạn phải đi qua, và những vết thương lòng cũ cần phải được mổ xẻ. Tuy nhiên, trung tâm lại nằm ở chính giữa mỗi đồ hình Mandala, nó thu hút và chờ bạn đến. Hãy bước những bước thật ngắn, chậm rãi dọc theo con đường nhưng phải chắc là bạn sẽ thấy mình vượt qua được chướng ngại vật và sống nốt phần đời còn lại như bạn luôn ao ước.
Sống trong cõi Niết bàn.
Trên con đường thực hiện mơ ước, bạn sẽ gặp những trở ngại. Các tín đồ đạo Phật đã sử dụng Bánh xe tám nan hoa Dharma để nhắc nhở họ về Bát chính đạo của Đức Phật, Bát chính đạo này hướng họ đi trên con đường đúng đắn để hoàn thành số mệnh của mình.
Chính kiến: Tức là niềm tin vào chính bản thân. Bạn phải chắc chắn rằng mình đang lắng nghe tiếng nói chân thành từ bản thể nội tâm, chứ không phải nghe tiếng nói của bản năng.
Chính định: Đây là mục đích bạn thực hiện giấc mơ của mình. Mục đích này có thể đạt được một cách khiêm nhường.
Chính ngữ: Đây là những ngôn từ bạn sử dụng trên hành trình đến với trung tâm của mình. Nếu bạn phủ nhận sự thật, bất kính với chính bản thân mình, thì cũng có nghĩa là bạn phủ nhận trung tâm đó.
Chính nghiệp: Đây là những việc bạn làm trong lúc theo đuổi giấc mơ của mình. Nếu không có những hành động cần thiết này, bạn sẽ không bao giờ có thể đạt được mục tiêu.
Chính mệnh: Điều này nhắc nhở rằng tất cả các thói quen, dù tốt hay xấu, đều có thể đưa bạn đến gần hoặc xa hơn trung tâm của mình. Ăn, ngủ hợp lý và luyện tập thường xuyên đều có thể đưa bạn đến gần với mơ ước của mình hơn.
Chính tinh tiến: Đây là nguồn năng lượng dùng trong cuộc sống của bạn. Nếu nguồn năng lượng bên trong này bị đóng lại, thì các hành động của bạn sẽ miễn cưỡng.
Chính tư duy: Đây là những suy nghĩ thôi thúc mục đích của bạn. Nếu bạn suy nghĩ ích kỷ hoặc mang những tình cảm nhỏ nhen thì các mục đích của bạn không bao giờ có thể đưa bạn đến với trung tâm của mình.
Chính niệm: Đây là giấc mơ bạn nắm giữ và là chốn bạn có thể lựa chọn.
Enjoy this meditation which can take you to a state of oneness and inner peace. Music from Pure Light by Richard Maddux. Images by Barry Stevens