Chầu Bé Thoải Cung

Chầu Bé Thoải Cung. Bà cũng gọi là Chầu Bé nhưng khác với các vị Chầu Bé ở trên thượng bà là vị Chầu Bà về hàng Thoải Cung.

 

Chỉ ở một số ngôi đền mới có thờ riêng Chầu Bà coi giữ bản đền (như Chầu Đệ Tứ, Chầu Cửu, Chầu Bé Đông Cuông...) còn lại đa số các ngôi đền (và cả các bản điện tại gia) thì đều có một vị Chầu Bà gọi là Chầu Thủ Đền hay Chầu Thủ Điện. Đó chính là Chầu Bé Thoải hay cũng có khi gọi là Chầu Bé Bản Đền. Chầu là người có quyền coi giữ, ra vào trong bản đền, tất cả những ai vào lễ trong bản đền đều phải tấu đến chầu.

Tuy ngự ngay trong bản đền nhưng Chầu Bé Thoải rất ít khi ngự về đồng, mà chỉ tráng bóng để chứng đầu đồng. Đôi khi có tiệc khai đàn mở phủ mà có dâng bốn tòa Sơn Trang thì chầu thường hay chứng tòa trắng (thay cho Chầu Đệ Tam, và cả những khi Chúa Thác Bờ không về) sau đó chứng bản đền luôn. Khi ngự đồng chầu hay mặc áo trắng, khai cuông.

Chầu Bé Thoải là tên chỉ chung cho các chầu bà coi giữ bản đền nên hầu như ở đền nào cũng có thờ một vị Chầu Bà như thế. Khi chầu ngự về, văn hay hát rằng:

“Hội Đồng Tam Phủ nghiêm quân

Có Chầu Bé Thoải thanh tân hay là

[...] Làm tôi chầu độ sống lâu

Phơ phơ mái tóc trên đầu như bông

Trứng rồng lại nở ra rồng

Hạt thông lại nở cây thông rườm rà”.